1 Fr. Iohannes de Penna, unus de luminaribus provincie Marchie, cum adhuc in mundo esset puerulus, quidam pulcherrimus puer vocavit eum de nocte, dicens: 2 “O Iohannes, vadas ad S. Stephanum, ubi predicabit unus de fratribus meis; cuius doctrine crede et verbis attende, cum ego miserim eum; tu autem habes facere magnam viam, et postea venies ad me”.
3 Qui statim surrexit et sensit mirabilem mutationem in anima; et, vadens ad locum nominatum, invenit ibi maximam multitudinem hominum et mulierum, qui ex diversis terris convenerant ad verbum Domini audiendum. Ille autem qui predicare debebat vocabatur fr. Philippus; qui surgens predicavit, non in doctis humane sapientie verbis, sed in virtute spiritus (cfr. 1Cor 2,4.13) Cristi, annuntians regnum Dei. Erat autem ipse fr. Philippus quasi de primis fratribus qui venerant in Marchia de Anchona, et adhuc pauca loca capta erant in Marchia. 4 Finita vero predicatione, ivit fr. Iohannes predictus ad fr. Philippum et dixit: “Pater, si placet tibi me recipere ad Ordinem, vellem libenter penitentiam facere et D. Ihesu Cristo benedicto servire”. 5 Ille vero, cum esset sanctus et illuminatus homo, videns iuvenem mirabilem innocentiam et promptitudinem voluntatis habere, dixit ad eum: “Venias ad me tali die ad civitatem Rachaneti et ego te faciam recipi”. Debebat enim ibi tunc celebrari capitulum.
6 Iuvenis vero, ut erat purissimus, cogitavit in corde suo, dicens: “Hec erit illa magna via michi revelata, quam debeo facere et postea ad celum ire”. Ivit ergo et, statim receptus ad Ordinem, credidit ad Deum ire. 7 Minister autem dixit in capitulo: “Quicumque vellet ire in provinciam Provincie, ob meritum s. obedientie ego mittam eum”. Fr. autem Iohannes, ut hec audivit, desideravit ire, cogitans in corde suo quod forte illa erat via magna quam debebat facere; sed pre verecundia erubescebat alicui dicere. 8 Et confidens in fr. Philippo, qui eum fecerat recipi, perrexit ad eum, dicens: “Rogo te, pater, ut acquiras michi istam gratiam, quod possim ire in provinciam Provincie ad morandum”.
9 Fratres autem tunc temporis optabant ad provincias extraneas pergere, ut essent peregrini et advene (cfr. 1Pet 2,11) in hoc seculo, et cives sanctorum et domestici Dei (cfr. Eph 1,19) in celo. 10 Frater autem Philippus, videns puritatem et s. intentionem eius, acquisivit sibi licentiam eundi in provinciam predictam. Frater vero Iohannes credebat quod, illa via eompleta, pergeret ad celum. 11 Stetit autem in dicta provincia viginti quinque annis, vivens in exemplari et maxima sanctitate; et omni die sperabat sibi adimpleri promissum. 12 Cum autem in omni morum honestate et sanctitatis excresceret et esset carus et dilevctus in tota illa província tam a fratribus quam a secularibus, desiderium tamen suum minime cernere adimpleri potuit.
13 Quadam die orans et flens coram Domino eo quod incolatus eius, ut sibi videbatur, esset nimium prolongatus (cfr. Ps 119,5), ecce apparuit sibi Cristus benedictus; ad cuius conspectum liquefacta est anima eius. 14 Et dixit ei Cristus: “Fili, pete a me quod vis!”. Qui respondit. “Domine mi, nescio quid dicam! Quia nolo aliud nisi te; sed hoc solum rogo ut parcas michi et dimittas omnia peccata mea, et des michi gratiam iterum te videre quando michi fuerit maior necessitas”. 15 Et Dominus ad eum: “Exaudita est, inquit, oratio tua (cfr. Act 10,31)”. Et ab oculis eius elapsus est; et ipse remansit in Domino totaliter confortatus.
16 Tandem fratres de Marchia, audientes famam eius, fecerunt cum Generali ut reverteretur in Marchiam. Qui, cum vidisset obedientiam, cogitavit in corde suo, dicens: “Hec est via longa, qua completa pergam ad Deum”.
17 Reversus autem ad provinciam, a nullo consanguineorum fuit recognitus. Ipse vero de die in diem expectabat Dei misericordiam et promissionem sibi factam compleri. Sed adhuc via eius prolongata est: nam stetit bene per triginta annos post reversionem suam in Marchiam, et in isto tempore guardiani officium habuit; et operatus est Dominus per eum multa miracula, et habuit, inter alia multa dona, spiritum prophetie. 18 Nam quodam tempore, dum ipse de loco recederet, unus suus novitius fuit impugnatus a demone ut apostataret ab Ordine; consensit autem temptatori hoc pacto ut, cum fr. Iohannes reverteretur ad locum, statim viam egressionis arriperet. 19 Cum autem fr. Iohannes fuisset reversus, statim vocavit ad se dictum novitium, dicens: “Audi me, fili; prius volo quod confitearis”. Et cum iret, dixit fr. Iohannes: “Audi me, fili, prius”. Et tunc retulit sibi totam temptationem suam.
20 Et dixit: “Quia expectasti me et noluisti recedere sine benedictione mea, Deus fecit tibi hanc gratiam quod nunquam de isto Ordine exibis, et in isto Ordine cum benedictione Domini morieris”. 21 Et tunc dictus novitius confirmatus est in bona voluntate et effectus est sanctus frater. Et omnia predicta retulit michi Hugolino ipse fr. Iohannes.
22 Erat autem fr. Iohannes semper tranquillo animo et quieto, et raro loquebatur. Erat etiam homo magne orationis et devotionis, et singulariter post matutinum nunquam revertebatur ad cellam.
23 Dum autem quadam nocte post matutinum staret in oratione, apparuit sibi angelus Domini et dixit ei: “Fr. Iohannes, completa est via tua, quam fuisti in tam longo tempore prestolatus. 24 Unde annuncio tibi ex parte Dei, ut petas quamcumque gratiam cupis; insuper quod eligas tibi vel unum diem naturalem in purgatorio vel septem (cfr. 2Re 24,12.13) dies afflictionis in hoc mundo”.
25 Qui cum elegisset septem dies afflictionis, subito infirmatus est infirmitate multiplici: nam cum febribus, necnon doloribus et podagra et cyrragra, tortionibus yliorum et angustiis viscerum, et multis aliis languoribus torquebatur. 26 Sed quod peius omnibus hiis erat, quidam malignus spiritus ante faciem eius stabat, qui tenebat magnam cartam, scriptam cum omnibus suis culpis et defectibus; et dicebat ei: “Propter ista mala que cogitasti et dixisti et fecisti dampnatus es”. 27 Et ipse infirmus oblitus erat omnis boni quod fecerat, nec recordabatur quod esset vel fuisset unquam in Ordine; sed ita se estimabat dampnatum, sicut ille malignus spiritus dicebat. 28 Unde, cum interrogaretur ab aliquo quomodo se haberet, respondebat: “Male, quia sum dampnatus!”.
29 Fratres autem, hoc audientes, miserunt pro fr. Matheo antiquo de Monte Rubiano, qui fuit valde sanctus homo; et hic fr. Iohannem intime diligebat. Venit autem ad eum septimo die tribulationis sue et, salutans eum, dixit: “Quomodo est tibi, carissime?” 30 Respondit ille: “Male, quia sum dampnatus!”. Dixit autem fr. Matheus fr. Iohanni: “Non recordaris tu quod frequenter michi confessus fuisti et ego te integre absolvi? Non recordaris etiam quod multis annis in Ordine Deo servivisti? 31 Preterea non recordaris quod divina misericordia excedit omnia mundi peccata et quod Cristus, Salvator noster benedictus, solvit pro nobis pretium infinitum? Ideo secure confidas quod tu eris salvatus et non dampnatus”.
32 Et tunc, quia completus erat purgationis terminus, recessit temptatio et venit benedictio; et cum letitia magna dixit: “Fr. Mathee, quia fatigatus es et hora est iam quiescendi, rogo te quod vadas pausatum”. 33 Et cum fr. Iohannes remansisset solus cum servitore ecce Cristus sibi apparuit cum maxima luce et suavitate odoris, sicut sibi promiserat in opportuno tempore ei iterum apparere.
34 Et ille, iunctis manibus, gratias illi agens, ipsi capiti suo quod semper amaverat semperque optaverat D. suo Ihesu Cristo tanquam membrum electum eternaliter est unitus; et sic letificatus et consolatus, transivit ad Dominum; et requiescit in loco Penne S. Iohannis.
Ad laudem D.n.I.C. Amen.