1 Fuit [frater] quidam honeste et sancte conversationis, qui die noctuque erat sollicitus circa orationem.
2 Silentium sic observabat continuum quod aliquando cum fratri sacerdoti confiteretur, non verbis sed quibusdam signis confitebatur.
3 In tantum namque videbatur esse devotus et fervens in dilectione Dei, quod aliquando, cum sederet cum fratribus, licet non loqueretur, tamen cum letabatur interius et exterius, cum audiret aliqua bona verba, ut omnes fratres et alios ipsum videntes attraheret in devotionem Dei:
4 unde a fratribus et aliis videbatur libenter tamquam sanctus.
5 Cumque per plures annos in huiusmodi conversatione persisteret, accidit quod beatus Franciscus venit ad locum ubi erat ille, et factum est, dum audiret a fratribus conversationem illius, [quod] dixit fratribus:
6 “Sciatis in veritate (cfr. Mat 22,16), quoniam diabolica temptatio est et deceptio, quia non vult confiteri”.
7 Interim generalis minister advenit illuc ad visitandum beatum Franciscum, et cepit commendare illum coram beato Francisco.
8 Beatus Franciscus dixit ei: “Crede michi, frater, quoniam a maligno spiritu ducitur et decipitur iste frater”.
9 Cui generalis minister respondit, dicens: “Mirum michi videtur et quasi incredibile, ut in homine, in quo apparent tot signa et opera sanctitatis, possit esse quod dicis”.
10 Dixit ad eum beatus Franciscus: “Proba ipsum, dicens ut saltem bis vel semel ad minus in hebdomada confiteatur; si autem te non audierit, scias verum esse quod dixi tibi”.
11 Cumque quadam die loqueretur cum fratre illo minister generalis, dixit ad eum: “Frater, volo penitus quod bis vel semel ad minus in hebdomada confitearis”.
12 Ille posuit digitum ad os suum, ducens caput, signis ostendens quod nullatenus faceret.
13 Minister vero, timens illum scandalizare, dimisit eum.
14 Et non post multos dies (cfr. Luc 15,13) egressus est voluntarie de Religione et reversus est ad seculum, portans habitum secularem.
15 Factum est autem, dum quadam die duo ex sociis beati Francisci ambularent per quandam viam, obviaverunt illi, qui ambulabat solus tamquam pauperrimus peregrinus.
16 Cui compatientes dixerunt: “O miser, ubi est sancta conversatio et honestas tua?
17 Nolebas enim te ostendere fratribus tuis et loqui eis, tantum diligebas solitariam vitam;
18 et modo discurrendo vadis per mundum, tamquam homo ignorans Deum et servos eius”.
19 Ille autem cepit eis loqui, sepe iurans in sua fide sicut homines seculares.
20 Et dixerunt ei fratres: “Miser homo, cur in verbis tuis iuras in tua fide sicut homines seculares, qui olim in Religione non tantum a verbis otiosis (cfr. Mat 12,36), sed etiam a bonis silebas?”.
21 Qui respondit eis: “Non potest esse aliud”.
22 Et sic dimiserunt illum. Et non post multos dies sic mortuus est.
23 Et plurimum admirati sunt inde fratres et alii, considerantes sanctitatem beati Francisci predicentis illis casum suum, tempore quo a fratribus et aliis reputabatur sanctus.