1 Immo quodam tempore cum visitaret dominum episcopum Hostiensem qui postea fuit papa, in hora comestionis quasi furtive propter dominum episcopum ivit pro helemosinis;
2 et cum reversus fuit, dominus episcopus sedebat ad mensam et comedebat, maxime quia tunc invitaverat quosdam milites suos consanguineos ad comedendum.
3 Beatus Franciscus posuit helemosinas super mensam domini episcopi et intravit ad mensam iuxta dominum episcopum, quoniam dominus episcopus semper volebat quod, cum beatus Franciscus esset apud ipsum in hora comestionis, sederet iuxta ipsum.
4 Et verecundatus est inde aliquantulum dominus episcopus eo quod ivit pro helemosina Franciscus, sed nichil dixit ei, maxime propter recumbentes.
5 Postquam aliquantulum comedit beatus Franciscus, accepit de suis helemosinis et unicuique militi et capellanis domini episcopi parum misit ex parte Domini Dei.
6 Qui omnes pariter cum multa devotione acceperunt, alii comedentes, alii reponentes propter eius devotionem.
7 Immo extrahebant sibi infulas propter devotionem sancti Francisci cum accipiebant helemosinas.
8 Et gavisus est inde dominus episcopus propter devotionem illorum, maxime quia ille helemosine non erant de pane triticeo.
9 Post comestionem vero surrexit dominus episcopus et intravit cameram suam ducens secum beatum Franciscum, et elevans brachia sua amplexatus est beatum Franciscum pre nimio gaudio et exultatione dicens ei:
10 “Cur, frater mi simplizone, fecisti michi verecundiam, ut in domo mea, que est domus fratrum tuorum, ires pro helemosinis?”.
11 Respondit ei beatus Franciscus: “Immo, domine exhibui vobis magnum honorem, quoniam cum subditus exercet et implet suum officium et obedientiam sui domini, facit honorem domino suo et eius prelato”.
12 Et ait ei: “Me oportet esse formam (cfr. 1The 1,7) et exemplum pauperum vestrorum, maxime quia scio quod in vita et in Religione fratrum sunt et erunt nomine et opere fratres Minores, qui propter amorem Domini Dei et Spiritus Sancti unctionem (cfr. 1Ioa 2,20.27), qui docet et docebit eos de omnibus, humiliabuntur ad omnem humilitatem, subiectionem et servitium fratrum suorum.
13 Sunt etiam et erunt de illis qui aut verecundia detenti et propter malum exemplum dedignantur et dedignabuntur se humiliare et inclinare ad eundum pro helemosinis et facere huiusmodi servilia opera.
14 Quapropter oportet me eos qui sunt et erunt in Religione opere docere ut sint inexcusabiles (crr. Rom 1,20) in hoc seculo et in futuro coram Deo.
15 Existens quidem apud vos qui estis dominus et apostolicus noster, et apud magnates et divites secundum seculum, qui propter amorem Domini Dei cum multa devotione non tantum me recipiunt in domos suas sed etiam cogunt me, nolo verecundari ire pro helemosinis;
16 immo volo habere et tenere secundum Deum pro magna nobilitate et regali dignitate et honore illius summi regis, qui cum sit Dominus omnium (Gal 4,1) pro nobis fieri voluit servus omnium,
17 et cum esset dives (2Cor 8,9) et gloriosus in maiestate sua, pauper et despectus venit in humanitate nostra.
18 Volo ergo quod sciant fratres qui sunt et erunt, quod pro maiori consolatione anime et corporis habeo, cum sedeo ad pauperculam mensam fratrum,
19 et video coram me pauperculas helemosinas que acquiruntur ostiatim amore Domini Dei, quam cum sedeo ad vestram mensam et aliorum dominorum habundanter de omnibus cibis preparatam, licet cum devotione multa michi exhibeantur;
20 panis enim helemosine est panis sanctus, quem sanctificat laus et amor Dei, quoniam cum frater vadit pro helemosina prius debet dicere:
21 Laudatus et benedictus sit Dominus Deus (cfr. Ps 112,1.2; Luc 24,53), postea debet dicere: Facite nobis helemosinas amore Domini Dei”.
22 Et plurimum fuit hedificatus dominus episcopus de collatione verborum sancti patris.
23 Et dixit ad eum: “Fili, quod bonum est in oculis tuis facias (cfr. 1Re 14,36), quoniam Dominus tecum est (cfr. 2Re 7,3; Luc 1,28) et tu cum ipso”.