112.
1 Factus est propterea concursus populorum multorum laudantium Deum ac dicentium (cfr. Act21,30; Mic 5,7; Luc 2,13): “Laudatus et benedictus tu Domine Deus noster (cfr. Dan 3,57; Ps 40,14), qui nobis indignis tam pretiosum depositum commendasti!
2 Laus et gloria sit tibi, Trinitas ineffabilis!”
3 Catervatim tota civitas (cfr. Mat 8,34) Assisii ruit, et omnis accelerat regio videre magnalia Dei (cfr. Mat 3,5; Act 2,11), quae in servo sancto suo gloriose ostenderat Dominus maiestatis (cfr. Is 2,10).
4 Unusquisque autem cantabat canticum laetitiae, prout cordis gaudium (cfr. Lam 5,15) suggerebat, et de adimpleto desiderio (cfr. Phip 4,19) benedicebant universi omnipotentiam Salvatoris.
5 Verumtamen filii lamentabantur tanto patre orbati, et pium cordis affectum lacrimis et suspiriis ostendebant.
6 Sed temperabat moestitiam gaudium inauditum, et miraculi novitas eorum mentes in stuporem nimium convertebat.
7 Versus est luctus (cfr. Est 13,17) in canticum, et ploratio in iubilationem.
8 Numquam enim audierant, nec legerant in scripturis quod oculis mostrabatur, quod et persuaderi vix potuisset eis, si non tam evidenti testimonio probaretur.
9 Resultabat revera in eo forma crucis et passionis Agni immaculati (cfr. 1Pet 1,19), qui lavit crimina mundi (cfr. Apoc 1,5), dum quasi recenter e cruce depositus videretur, manus et pedes clavis confixos et dextrum latus quasi lancea (cfr. Ioa 19,34) vulneratum.
10 Intuebantur namque carnem illius, quae nigra fuerat prius, candore nimio renitentem, et ex sui pulchritudine beatae ressurrectionis praemia pollicentem.
11 Cernebant denique vultum eius quasi vultum Angeli, (cfr. Act 6,15) quasi viveret, non sicut mortuus esset, et caetera membra eius conversa in teneritudinem et habilitatem innocentiae puerilis.
12 Non sunt contracti nervi eius, ut mortuorum solent, non indurata cutis, non rigida effecta sunt membra, sed huc atque illuc vertentia se, veluti ponebantur.
113.
1 Cumque tam mira pulchritudine cunctis cernentibus (cfr. Ex 33,10) resplenderet, et caro eius candidior esset effecta, cernere mirabile erat in medio manuum et pedum ipsius non clavorum quidem puncturas sed ipsos clavos ex eius carne compositos, ferri retenta nigredine, ac dextrum latus sanguine rubricatum.
2 Non incutiebant horrorem mentibus intuentium signa martyrii, sed decorem multum conferebant et gratiam, sicut in pavimento albo nigri lapilli solent.
3 Accurrebant fratres et filii, et collacrimantes deosculabantur manus et pedes pii patris eos derelinquentis, necnon et dextrum latus, in cuius plaga illius memoria celebris agebatur, qui ex eo loco sanguinem et aquam pariter fundens, mundum reconciliavit (cfr. Rom 5,10; 2Cor 5,19) Patri.
4 Maximum donum sibi exhiberi credebat quivis de populo, se admittebatur non solum ad deosculandum, sed etiam ad videndum sacra stigmata Iesu Christi, quae sanctus Franciscus portabat in corpore (cfr. Gal 6,17) suo.
5 Quis enim hoc videns fletui et non magis gaudio esset intentus, et si fleret, non magis prae laetitia quam prae dolore id faceret?
6 Cuius tam ferreum pectus non moveretur ad gemitum?
7 Cuius tam lapideum cor (cfr. Ez 11,19) non scinderetur ad compunctionem, non accenderetur ad divinum amorem, non armaretur ad bonam voluntatem?
8 Quis tam hebes, tam insensibilis, qui manifesta non cognosceret veritate sanctum istum, sicut singulari munere honoratum in terris, sic ineffabili gloria magnificatum fore in caelis (cfr. Is 33,5)?
114.
1 O singulare donum et praerogativae dilectionis indicium, iisdem gloriae armis militem adornari quae soli Regi excellentissima dignitate conveniunt!
2 O aeterna memoria dignum miraculum, et sine omni intermissione (cfr. Ps 111,7; Rom 1,9) admirabili reverentia memorabile sacramentum, quod oculata fide illud misterium repraesentabat, in quo Agni immaculati sanguis (cfr. 1Pet 1,19), per quinque foramina copiosissime manans, lavit crimina mundi (cfr. Apoc 1,5)!
3 O sublime decus crucis vivificae, mortuis vitam praestans, cuius onus tam premit suaviter et tam dulciter pungit, ut in ea mortua caro vivat, et infirmus spiritus roboretur!
4 Hic te dilexit multum (cfr. Luc 7,47), quem sic gloriosissime decorasti!
5 Gloria et benedictio soli sapienti Deo (cfr. Apoc 5,13; Rom 16,27), qui innovat signa et mutat mirabilia (cfr. Sir 36,6), ut infirmorum mentes novis revelationibus consoletur, et ut per visibilium mirabile opus (cfr. Ps 138,14) ipsorum corda amore invisibilium rapiantur!
6 O mira et amabilis dispositio Dei, quae, ut nulla de miraculi novitate posset oriri suspicio, primo misericorditer ostendit in eo qui de caelis erat (cfr. Ioa 3,13.31), quod mirabiliter paulo post facturus erat in eo qui degebat in terris!
7 Et quidem indicare voluit verus Pater misericordiarum, (cfr. 2Cor 1,3) quanto praemio dignus sit, qui eum diligere studuerit toto corde (cfr. Mat 22,37), ut in superiore scilicet ac sibi vicioniore supercaelestium spirituum ordine colloce-tur.
8 Quod utique indubitanter adipisci poterimus, si more Seraphim duas alas extenderimus supra caput (cfr. Ez 1,22.23), habentes videlicet, beati Francisci exemplo, in omni opere bono intentionem puram et operationem rectam, et his directis ad Deum, soli sibi placere in omnibus infatigabiliter studuerimus.
9 Quae ad velandum caput necessario coniunguntur, quia rectitudinem operis absque puritate intentionis et e converso Pater luminum (cfr. Iac 1,17) minime acceptabit, ipso dicente:
10 Si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus tuum lucidum erit, si autem nequam fuerit, totum corpus tenebrosum erit (cfr. Mat 6,22,23).
11 Oculus namque simplex non est qui non videt quod est videndum, cognitione veritatis carens, aut quod non videndum fuerit intuetur, intentionem puram non habens.
12 In primo non simplicem sed caecum, in secundo nequam ipsum aperta ratio iudicabit.
13 Pennae harum alarum (cfr. Ez 1,23.24) sunt amor Patris salvantis misericorditer, et timor Domini (cfr. Sir, 1,11) iudicantis terribiliter, quae animos electorum, malos reprimendo motus et castos ordinando affectus, debent suspendere a terrenis.
14 Duabus quoque alis volandum (cfr. Is 6,2) est ad impendendam duplicem proximo charitatem, reficiendo videlicet animam verbo Dei (cfr. Luc 4,4), et corpus terreno subsidio sustentando.
15 Quae alae rarissime coniunguntur (cfr. Ez 1,11), quia vix utrumque valet ab aliquo adimpleri.
16 Pennae harum diversa sunt opera, quae ad consilium et auxilium requiruntur, proximo exhibenda.
17 Duabus denique alis tegendum est corpus (cfr. Ez 1,11) nudum meritis, quod tunc ordinate impletur, cum scilicet, quoties peccato interveniente fuerit denudatum, contritionis atque confessionis innocentia revestitur.
18 Pennae harum multimodae affectiones sunt, quae ex peccatorum exsecratione et appetitu iustitiae procreantur.
115.
1 Haec omnia beatissimus pater Franciscus perfectissime adimplevit, qui Seraphim imaginem tenuit atque formam, et in cruce perseverans ad sublimium spirituum gradum meruit advolare.
2 Semper enim in cruce fuit, nullum subterfugiens laborem atque dolorem, tantum ut posset in se et de se voluntatem Domini adimplere.
3 Norunt praeterea qui cum illo conversati sunt fratres, quam quotidiana et continua collatio de Iesu fuerit in ore ipsius, quam dulcis et suavis (cfr. Ez 33,32) confabulatio, quam benigna et amore plena collocutio.
4 Ex abundantia cordis os loquebatur (cfr. Mat 12,34), et fons illuminati amoris replens omnia viscera eius ebulliebat foras.
5 Multa illi utique cum Iesu, Iesum in corde, Iesum in ore, Iesum in auribus, Iesum in oculis, Iesum in manibus, Iesum in reliquis membris semper portabat.
6 O quoties cum sederet ad prandium, audiens, vel nominans, vel cogitans, Iesum, corporalis escae oblitus est, et, ut de sancto legitur: “Videns non videbat, audiens non audiebat”.
7 Immo et multoties cum per viam iret, meditans et cantans Iesum, obliviscebatur itineris et omnia elementa invitabat ad laudem Iesu.
8 Et quia miro amore semper in corde suo gerebat et conservabat (cfr. Luc 2,19) Christum Iesum et hunc crucifixum (cfr. 1Cor 2,2), propterea signaculo suo gloriosissime supra caeteros est signatus,
9 quem etiam, mente excedens (cfr. 2Cor 5,13), contemplabatur in gloria indicibili et incomprehensibili sedentem ‘ad dexteram Patris’,
10 cum quo ipse coaltissimus Altissimi Filius (cfr. Luc 1,32), in unitate Spiritus Sancti vivit et regnat, vincit et imperat, Deus aeternaliter gloriosus (cfr. Dan 3,52) ‘per omnia saecula saeculorum. Amen’ (cfr. Dan 3,90).