127.
1 Iesu Christi Domini nostri suppliciter gratiam (cfr. 2Cor 8,9; 13,13) invocantes, ad excitandam praesentium amplectendam devotionem, et futurorum corroborandam fidem, miracula quae coram domino papa Gregorio, ut dictum est, perlecta sunt et populo nuntiata, Christo duce (cfr. Dan 9,25), breviter sed veraciter conscribemus.
I. De contractis sanatis.
2 Eo namque die quo sacrum et sanctum corpus beatissimi patris Francisci reconditum fuit velut pretiosissimus thesaurus, magis supercaelestibus aromatibus quam terrenis speciebus inunctum, apportata est puella quaedam, iam per annum habens collum monstruose plicatum et caput humero adnexum, nec poterat nisi ex obliquo sursum respicere.
3 Quae dum sub arca, in qua pretiosum sancti recondium iacebat corpus, caput aliquamdiu submisisset, statim meritis sanctissimi viri collum erexit et in condecenti statu caput exstitit reparatum, ita quod puella ex subita sui mutatione obstupefacta nimis, coepit fugere ac plorare.
4 Fovea quaedam namque apparebat in humero cui caput fuerat applicatum, propter situm quem fecerat infirmitas diuturna.
128.
1 In comitatu Narniensi puer quidam erat qui tanta contractione tibiam retortam gerebat, quod, nisi duorum baculorum suffragio, nullo modo poterat ambulare.
2 Erat enim mendicans, et tanta infirmitate per plures annos gravatus, patrem proprium et matrem minime cognoscebat.
3 Qui meritis beatissimi patris nostri Francisci a dicto periculo sic exstitit liberatus, ut absque baculorum sustentatculo liber incederet usquequaque, laudans et benedicens Deum et sanctum eius.
129.
1 Nicolaus quidam de Fulgineo civis, cum haberet crus sinistrum contractum, nimio dolore gravatus ad recuperandam pristinam sanitatem tanta expendit in medicis, quod ultra velle ac posse se debitis obligavit.
2 Tandem cum eorum auxilium in nullo sibi penitus profecisset, dolore permaximo sauciatus, in tantum quod ingeminatis clamoribus vicinos de nocte non permitteret obdormire, vovens se Deo et sancto Francisco, fecit se ad eius tumulum deportari.
3 Cumque per noctem orans coram sancti tumulo moraretur, extenso crure, magno exhilaratus gaudio, sine baculo ad propria remeavit.
130.
1 Puer etiam unus crus habens contractum ita quod genu pectori et calcaneum natibus adhaereret, ad sepulchrum beati Francisci accedens, patre ipsius carnem propriam cilicio macerante, ac matre pro ipsi se graviter affligente, ita plena et subita convaluit sanitate, quod sanus et laetus, gratias agens Deo (cfr. Act 28,15) et sancto Francisco, posset discurrere per plateas.
131.
1 In Fanensi civitate quidam contractus erat, cuius tibiae ulceribus plenae natibus adhaerebant, quae tantum exhalabant foetorem, quod hospitalarii nullo modo eum volebant in hospitali recipere nec tenere.
2 Qui meritis beatissimi patris Francisci, cuius misericordiam invocavit, se paulo post gavisus est liberatum.
132.
1 Quaedam puellula Eugubina, cum contractis manibus omnium membrorum officium per annum penitus amisisset, ad obtinendam gratiam sanitatis, nutrix eius cum imagine cerea ipsam ad beatissimi patris Francisci tumulum deportavit.
2 Cumque ibidem per octo dierum spatium moraretur, die una ita propriis usibus restituta sunt omnia membra eius, quod ad pristina officia idonea solito haberetur.
133.
1 Alius quoque puer de Montenigro, ante fores ecclesiae ubi requiescit corpus sancti Francisci, per plures dies decubans, quia nec ire poterat nec sedere, a cingulo infra omnibus erat viribus et membrorum officio destitutus.
2 Quadam vero die intrans ecclesiam, ad tactum sepulcri beatissimi patris Francisci, foras sanus et incolumis est regressus.
3 Dicebat autem puerulus ipse, quod dum coram tumulo gloriosi sancti iaceret, astitit ei iuvenis quidam, habitu fratrum indutus, supra sepulcrum exsistens, qui pira in manibus portans vocavit eum, et praebens ei pirum unum, ut surgeret confortavit.
4 Qui pirum de manibus ipsius suscipiens respondebat: “Ecce contractus sum, et nullo modo surgere possum”.
5 Pirum vero exhibitum manducavit, et ad aliud pirum, quod ei ab eodem iuvene offerebatur, coepit extendere manum.
6 Qui dum iterum eum surgeret hortaretur, infirmitate gravatum se sentiens non surgebat.
7 Sed dum ad pirum manum extenderet, dictus iuvenis, exhibito illi piro, manum eius apprehendit, et foras educens eum disparuit ab oculis eius.
8 Qui sanum et incolumen factum se videns, cepit alta voce clamare, quod factum in eo fuerat, omnibus manifestans.
134.
1 Mulier quaedam de castro quod dicitur Cucoranum ad sepulcrum gloriosi patris in cistis delata est; in nullo enim membrorum, praeterquam in sola lingua, operationis cuiusquam remanserat usus.
2 Moram igitur faciente (cfr. Mat 25,5) aliquantulum ante tumbam sanctissimi viri, surrexit peroptime liberata.
3 Quidam alius civis Eugubinus cum filium suum in cista contractum ad sancti patris tumulum detulisset, sanum et incolumen recepit eum.
4 Fuerat enim tanta enormitate contractus, ut tibiae natibus adhaerentes forent penitus arefactae.
135.
1 Bartholomaeus de Narnii civitate, homo pauperrimus et egenus, cum sub umbra cuiusdam nucis quodam tempore obdormisset, evigilans ita contractum se reperit, quod nusquam poterat ambulare.
2 Crescente quoque sensim infirmitate, tibiacum pede subtilis, curva et arida facta est, incisionem ferri non sentiens, nec ignis adustionem aliquatenus pertimescens.
3 Sed verus amator pauperum et omnium egenorum pater, Franciscus sanctissimus nocte quadam sese illi per visionem (cfr. Dan 2,19) somnii manifestat, praecipiens ei ut ad balneum quoddam accedat, in quo, tantae miseriae pietate permotus, vult eum ab hac aegritudine liberare.
4 Sed expergefactus, nesciens quid faceret (cfr. Luc 9,33; Act 5,7), episcopo civitatis narravit per ordinem visionem.
5 Episcopus vero adhortans ut ad imperatum balneum properaret, signavit ac benedixit eum.
6 Coepit quoque baculo sustentatus ad locum utcumque, prout melius poterat, pertrahere semetipsum.
7 Cumque moestus pergeret, nimio labore confectus, audivit vocem dicentem sibi (cfr. Act 9,4): “Vade cum pace Domini; ego sum ille cui te vovisti”.
8 Appropinquans deinde ad balneum, quia nox erat, erravit a via et audivit vocem iterum dicentem sibi (cfr. Act 9,4), quod non recto itinere ambularet.
9 Quae et versus balneum eum direxit.
10 Cumque venisset ad locum et balneum fuisset ingressus, manum unam super pedem sensit imponi sibi et aliam super tibiam, ipsam quietius extendentem.
11 Continuo proinde liberatus, de balneo exsilivit, laudans et benedicens omnipotentiam Creatoris et beatum Franciscum servum eius, qui tantam ei gratiam contulit et virtutem.
12 Sex enim annorum spatio contractus et mendicus fuerat homo ille, ac plena aetate provectus.
II. - De caecis visum recipientibus.
136.
1 Mulier quaedam, Sibilia nomine, caecitatem oculorum per plures annos perpessa, ad sepulcrum viri Dei caeca tristis adducitur.
2 Recuperato vero pristino lumine, gaudens et exsultans domum revertitur.
3 Caecus quidam de Spello, coram tumulo sacri corporis, visum diu perditum reinvenit.
4 Alia vero mulier de Camerino, cum esset dextri oculi lumine privata ex toto, pannum quem beatus Franciscus tetigerat, parentes eius super perditum oculum posuerunt, et sic voto facto, de recuperato lumine Domino Deo et sancto Francisco gratias persolverunt.
5 Simile aliquid cuidam mulieri de Eugubio accidit, quae voto facto, lucem pristinam se rehabere laetatur.
6 Civis quidam de Assisio per quinquennium perdito lumine oculorum, quia cum adhuc viveret beatus Franciscus familiaris fuerat ei, semper cum oraret beatum virum, pristinam familiaritatem commemorans, ad tactum sepulcri eius exstitit liberatus.
7 Albertinus quidam de Narnio fere per annum oculorum lumen ex toto amiserat, ita quod palpebrae usque ad genas dependerent.
8 Qui beato Francisco se vovit, et statim, lumine reparato, ad gloriosum sepulcrum eius visitandum se praeparavit et venit.
III. De daemoniacis.
137.
1 Vir erat in (cfr. Iob 1,1) civitate Fulginei, nomine Petrus, qui cum tempore quodam ad visitanda limina beati Michaelis archangeli, sive ex voto, sive ex poenitentia sibi pro peccatis iniuncta pergeret, ad fontem quemdam applicuit.
2 Qui cum ex lassitudine itineris sitiret, illius fontis aquam degustans, visum est sibi daemones imbibisse.
3 Sicque per tres annos, ab ipsis obsessus, horribilia visu et dictu pessima faciebat.
4 Veniens quoque ad tumbam sanctissimi patris, furentibus daemonibus et crudelissime discerpentibus eum, claro et manifesto miraculo ad tactum sepulcri eius mirifice liberatus est.
138.
1 Mulier quaedam in civitate Narnii, cum furia maxima duceretur et, mente perdita, horribilia faceret et inconvenientia loqueretur, apparuit ei tandem beatus Franciscus in visione (cfr. Num 12,6) dicens: “Facias tibi crucem!”.
2 Et respondente illa: “Non possum”, sanctus ipse signum crucis impressit ei, et omnem effugavit ab ea insaniae passionem et daemoniacam phantasiam.
3 Viri quoque multi et feminae, variis daemonum cruciati suppliciis et decepti praestigiis, ab ipsorum potestate sancti et gloriosi patris praeclaris meritis sunt erepti.
4 Verum quia illud hominum genus saepe solet implicare deceptio falsitatis, de his nos breviter expedientes, ad maxima transeamus.
IV. - De infirmis a morte revocatis, de turgido, de hydropico, de arthritico, de paralytico et aliis diversis infirmitatibus.
139.
1 Puer quidam Matthaeus nomine de civitate Tuderti, per octo dies quasi mortuus in lecto iacens (cfr. Mat 9,2), ore penitus intercluso et lumine oculorum sublato, cute vultus, manuum et pedum ipsius ad modum ollae totaliter denigrata, et de salute vitae huius ab omnibus desperatus, ad votum matris suae mirabili velocitate convaluit.
2 Emittebat enim marcidum sanguinem per os suum, per quod etiam credebatur emittere intestina.
3 Statim vero ut mater eius sancti Francisci nomen flexis genibus suppliciter invocavit, surgente ab oratione, coepit puer oculos aperire, lumen videre ac sugere mammas, et paulo post, decidente corio nigro, caro pristina rediit, et convalescentiam viresque resumpsit.
4 Protinus namque ut convalescere coepit, interrogavit eum mater eius dicens: “Quis te liberavit, fili?” Et ille balbutiendo respondebat: “Ciccu, Ciccu”.
5 Et iterum interrogabant: “Cuius es servus?” Qui et denuo respondebat: “Ciccu, Ciccu”.
6 Non enim poterat propter infantiam plene loqui, et ideo nomen beati Francisci sic loquens dimidiabat.
140.
1 Iuvenis quidam, cum in quodam loco altissimo moraretur, ex eodem loco corruens, loquelam et omnia membrorum officia perdidit.
2 Tribus quoque diebus non manducans, neque bibens, neque (cfr. Act 9,9; Mat 11,18) aliquid sentiens, mortuus credebatur.
3 Mater vero ipsius, nullorum medicorum requirens suffragium, a beato Francisco eius postulat sanitatem.
4 Et sic, voto facto, vivum eum recipiens et incolumem, laudare coepit omnipotentiam salvatoris.
5 Alius quidam, Mancinus nomine, infirmatus ad mortem et de liberatione sua penitus ab omnibus desperatus, invocato utcumque nomine beati Francisci, subita sanitate convaluit.
6 Puer quidam de Aretio, Galterius nomine, continuis febribus laborans et duplici apostemate cruciatus, ab omnibus medicis desperatus, voto parentum beato Francisco exhibito, concupitae restitutus est sanitati.
7 Alius vero morti propinquus, facta imagine cerea, priusquam perfecta esset, ab omni passione incontinenti exstitit liberatus.
141.
1 Mulier quaedam per plures annos in lecto infirmitatis suae decubans, nec se aliquo modo valens volvere vel movere, vovit se Deo et beato Francisco, et ab omni liberata aegritudine, adimplevit necessaria officia vitae suae.
2 In civitate Narniensi mulier quaedam erat, quae per octo annos manum sic habuit desiccatam, quod nihil cum ea poterat operari.
3 Tandem beatissimus pater Franciscus per visionem (cfr. Act 18,9) apparuit ei, et manum eius extendens in laboritio alteri adaequavit.
4 Iuvenis quidam, in eadem civitate, per decem annos gravissima infirmitate detentus, totus erat tumidus effectus, ita quod nulla ei prodesse poterat medicina.
5 Qui meritis beati Francisci, voto a matre sua emisso, statim recepit commodum sanitatis.
6 Erat in civitate Fanensi quidam hydropisis morbo detentus, cuius membra erant horribiliter tumefacta.
7 Qui per beatum Franciscum ab eadem infirmitate plene meruit liberari.
8 Civis quidam de Tuderto in tantum gutta arthritica gravabatur, quod nec sedere poterat, nec quiescere ullo modo.
9 Tantum ei dictae passionis vehementia frigus praestabat continuum, quod totus ad nihilum redigi videbatur.
10 Vocavit medicos, multiplicavit balnea, medicinas adhibuit multas, nec tamen ullo potuit horum remedio sublevari.
11 Die vero quadam, quodam sacerdote praesente, votum emisit ut sanctus Franciscus pristinam ei redderet sanitatem.
12 Sicque precibus ad ipsum sanctum fusis, mox se conspexit pristinae redditum sanitati.
142.
1 Mulier quaedam in Eugubii civitate paralytica iacens, tertio invocato nomine beati Francisci, ab infirmitate sua demissa est et sanata.
2 Quidam nomine Bontadosus, cum in pedibus et digitis sustineret gravissimam passionem, ita quod nec movere se poterat, nec ad partem aliquam declinare, cibo iam perdito atque somno, mulier quaedam die quadam venit ad eum, monens et suggerens ut, si ab hac infirmitate vellet citissime liberari, beato Francisco se devotissime devoveret.
3 Respondebat autem vir ille, nimio dolore correptus: “Non credo ipsum esse sanctum”.
4 Muliere vero pertinacius illi de voto suggerente, vir ille tandem vovit se in hunc modum: “Voveo me”, inquit, “sancto Francisco et ipsum credo sanctum, si me infra trium dierum terminum ab hac aegritudine liberabit”.
5 Qui meritis sancti Dei mox liberatus ambulavit, manducavit et requievit, dans gloriam omnipotenti Deo (cfr. Ioa 9,24; Rom 4,20).
143.
1 Vir unus cum esset in capite sagitta ferrea graviter vulneratus, et sagitta illa intrans per cassam oculi remansisset in capite, nullo poterat medicorum auxilio adiuvari.
2 Vovit se deinde devotione supplici sancto Dei Francisco, sperans se posse ipsius suffragio liberari.
3 Qui dum aliquantulum quiesceret et dormiret, dictum est ei a sancto Francisco in somnis (cfr. Gen 31,24), quod per posteriorem partem capitis faceret eam trahi.
4 Sicque, prout in somnis viderat (cfr. Gen 31,10), die sequenti faciens, sine difficultate magna exstitit liberatus.
144.
1 Homo quidam in castro Spelli, nomine Imperator, per duos annos rupturam adeo graviter passus est, quod per inferiores partes intestina omnia exterius defluebant.
2 Non enim per magnum temporis spatium ea intus reducere poterat, nec locare, ita quod eum habere unum plumatium oportebat, quo intestina interius retineret.
3 Recurrit ad medicos, ipsorum solatium petens, qui dum ab eo pretium insufficiens postularent, cum unius diei careret expensis et victu, de illorum auxilio penitus desperavit.
4 Convertit se tandem ad divinum auxilium, et merita beati Francisci coepit in via, in domo et ubicumque foret, suppliciter invocare.
5 Sicque factum est, ut in brevi temporis spatio, per Dei gratiam et beati Francisci merita, sanitati sit integrae restitutus.
145.
1 Frater quidam in Marchia de Ancona sub obedientia nostrae religionis militans, in iliis vel in costis gravissimum morbum fistulae tolerabat, ita quod ab omni curatione medicorum, ob immensitatem morbi, iam fuerat desperatus.
2 Petiit deinde a ministro suo, sub cuius obedientia morabatur, licentiam veniendi ad visitandum locum in quo corpus Patris beatissimi quiescebat, gerens fidem per ipsius sancti merita curationis suae se gratiam adepturum.
3 Minister vero ipsius eum veniret prohibuit, dubitans propter nives et pluvias quae tunc temporis erant, ne maius ex itineris fatigatione incurreret detrimentum.
4 Cumque de non habita licentia frater ille aliquantulum turbaretur, nocte quadam sanctus pater Franciscus adstitit ei, dicens: “Fili, noli de huiusmodi de caetero anxiari, sed exue te pelliceo quo indueris, et emplastrum proice cum superposita ligatura, observaque regulam tuam et liberaberis”.
5 Qui mane surgens, iuxta praeceptum eius omnia fecit, et de subita liberatione gratias egit Deo (cfr. Act 27,35).
V. - De leprosis mundatis.
146.
1 Apud Sanctum Severinum in Marchia de Ancona iuvenis quidam erat, nomine Acto, qui totus lepra infectus exsistens, medicorum iudicio leprosus ab omnibus habebatur.
2 Omnia enim membra eius tumefacta et ingrossata erant, et extensione ac inflatione venarum inconvenienti aspectu cuncta cernebat.
3 Non poterat ambulare, sed in lecto aegritudinis miser assidue iacens, parentibus suis dolorem atque tristitiam ingerebat.
4 Pater vero ipsius, dolore nimio quotidie sauciatus, quid de ipso ageret nesciebat.
5 Tandem venit in cor suum, ut beato Francisco ipsum modis omnibus devoveret, et ait ad filium suum: “Vis te, fili, vovere sancto Francisco, qui multis ubique coruscat miraculis, ut ei placeat te ab hac aegritudine liberare?” Qui respondens ait: “Volo, pater”.
6 Fecit statim pater eius apportari papyrum, et filii statura in longitudine ac grossitudine mensurata: “Erige te”, inquit, “fili, et beato Francisco te devove, et liberatione tibi donata, candelam sibi tuae longitudinis singulis annis, dum vixeris, apportabis”.
7 Qui ad iussum patris utcumque se erigens, iunctis manibus, coepit beati Francisci misericordiam suppliciter invocare.
8 Suscepta itaque mensura papyri et completa oratione, illico a lepra est sanatus, et surgens, dans gloriam Deo (cfr. Ioa 9,24; Rom 4,20) et beato Francisco, coepit cum gaudio ambulare (cfr. Col 1,10.11).
9 In civitate Fani iuvenis quidam, nomine Bonushomo, qui a medicis universis habebatur paralyticus et leprosus, a parentibus suis beato Francisco devote oblatus, mundatus a lepra et effugato morbo paralysis, plenam consecutus est sanitatem.
VI. - De mutis loquentibus et surdis audientibus.
147.
1 Apud Castrum Plebis puer unus erat pauperrimus et mendicus, qui ex toto mutus et surdus erat a nativitate (cfr. Ioa 9,1) sua.
2 Habebat namque linguam ita brevissimam atque curtam, quod multoties a pluribus exquisita, incisa penitus videretur.
3 Sero vero quodam accessit ad domum cuiusdam viri eiusdem castri, qui Marcus vocabatur, per signum, ut solent muti, ab eo petens hospitium.
4 Inclinavit enim caput ex latere, maxiliae supponens manum, ut per hoc intelligeretur quod nocte illa desiderabat hospitari cum eo.
5 Vir autem ille hilariter suscepit eum in domo sua (cfr. Iudt 6,19) et libenter tenuit eum secum, quia competenter noverat famulari iuvenis ille.
6 Bonae indolis (cfr. 3Re 11,28) erat puer, quia licet surdus et mutus esset a cunabulis, persignum tamen quaequae noverat imperata.
7 Coenante viro praedicto nocte quadam cum uxore sua et adstante puero coram eis, dixit uxori suae: “Hoc ego maximum miraculum reputarem, si beatus Franciscus huic auditum redderet et loquelam”.
148.
1 Et adiecit: “Voveo Domino (cfr. 2Re 15,7) Deo, quod si beatus Franciscus hoc dignabitur operari, propter amorem suum puerum hunc habebo charissimum et expensas ei conferam toto tempore vitae suae”.
2 Mirum certe! Completo voto, statim puer locutus est dicens (cfr. Gen 8,15): “Vivit sanctus Franciscus!”.
3 Et subsequenter respiciens rursum ait: “Video sanctum Franciscum hic superius stantem, qui venit ut loquelam impendat mihi”. Et adiecit puer: “Quid ergo iam populo dicam?”.
4 Respondit homo ille: “Laudabis Deum (cfr. Ps 68,31) et salvabis homines (cfr. Ps 35,7) multos”.
5 Surrexit denique homo ille gaudens et exsultans (cfr. Is 14,7) multum et, quod factum fuerat, coram omnibus publicavit.
6 Concurrunt omnes qui eum prius viderant non loquentem, et admi-ratione et stupore repleti (cfr. Act 3,10), laudes Deo et beato Francisco suppliciter retulerunt.
7 Crevit lingua illius et conveniens facta est ad loquendum, et quasi omni tempore puer fuisset locutus, coepit verba formata proferre.
149.
1 Alius quoque puer, nomine Villa, nec loqui poterat, nec ambulare.
2 Pro quo mater fidei voto ceream imaginem faciens, ad locum in quo beatus pater Franciscus requiescit magna cum reverentia deportavit.
3 Quae domum regrediens, ambulantem reperit filium et loquentem.
4 Homo quidam in episcopatu Perusii loquela et verbo privatus omnino, semper os ferens apertum, horribiliter oscitabat et anxiabatur.
5 Habebat enim guttur valde tumidum et inflatum.
6 Cumque pervenisset ad locum ubi requiescit sanctissimum corpus, et per gradus ad sepulcrum eius vellet attingere, sanguinem multum evomuit, et peroptime liberatus, coepit loqui et os claudere ac, sicut expedit, aperire.
150.
1 Mulier quaedam tam magnum dolorem in gutture patiebatur, quod prae nimio ardore lingua palato adhaerens, arida facta est.
2 Non enim poterat loqui, non comedere, neque bibere, et emplastris appositis medicinisque adhibitis, nullam infirmitatis alleviationem in his omnibus sentiebat.
3 Tandem in corde suo, quia loqui non poterat, devovit se sancto Francisco, et subito caro crepuit et de gula egressus est lapillus unus rotundus, quem manu suscipiens et omnibus ostendens, mox exstitit liberata.
4 In castro Graecii iuvenis quidam erat, qui auditum perdiderat, memoriam et loquelam, nec erat intelligens vel sentiens quidquam.
5 Parentes autem eius, quia magnam fidem habebant in sancto Francisco, ei supplici devotione dictum iuvenem devoverunt, qui expleto voto, cunctis quibus carebat sensibus, affluenter sanctissimi et gloriosissimi patris Francisci gratia est ditatus.
6 Ad laudem, gloriam et honorem Iesu Christi Domini Nostri, cuius regnum et imperium solidum et immobile perseverat per omnia saecula saeculorum. Amen.